بیش از هزار و پنجاه سال از عمر این کتاب می گذرد. سال تألیف آن سیصد و پنجاه و پنج هجری است، یادگاری است از درخشان ترین ادوار تاریخ تمدن ایران عصر اسلامی؛ دوره خردگرایی و اومانیسم، عصر فارابی و رازی و اخوان الصفا. در میان آثار بازمانده از این روزگار، کتاب آفرینش و تاریخ، تقریبأ حالتی منحصر به فرد دارد؛ دایره المعارفی است از فلسفه، تاریخ، اسطوره شناسی تطبیقی، دین شناسی، جهان شناسی، جغرافیا و رستاخیزشناسی (Eschatology)، و در تمام این زمینه ها، گاه، اطلاعاتی عرضه می دارد که در هیچ کتاب دیگری نمی توان یافت. در حقیقت تصویری است جامع از تلقی مردمان باستان و سه قرن اول عصر اسلامی نسبت به جهان، از آغاز آفرینش تا پایان آن. و از این چشم انداز بخشهایی از این کتاب، برای ما، همان ارزشی را دارد که مسخ کاینات (Metamorphoses) ، اثر آوید (Ovid) ، برای جهان غرب و یونان باستان
مؤلف را اگر نتوانیم حکیمی از طراز فارابی و رازی بدانیم، بی گمان، در «حکمت دانی» او نیز نمی توانیم تردید کنیم. هرچه هست مردی است جوینده و بر مجموعه دانشهای عصر خویش، از فلسفه و کلام و نجوم و تاریخ گرفته تا جغرافیا و أدب عرب و تاریخ مذاهب و ادیان و علم اساطیر و نشوریات، یعنی رستاخیزشناسی، مسلط و علاوه بر زبان عربی، آگاه از چندین زبان دیگر، از جمله شریانی و عبری و فارسی….
