زیبایی شناسی و روانشناسی سینما حلقه مفقوده بین نظریه پردازان کلاسیک فیلم مانند بالاچ و مونستربرگ و نشانه شناسان فیلم مانند متز را فراهم می کند.
ژان میتری نقطه پایانی و جمع بندی بزرگ دیدگاه های روانشناختی و فرمالیستی فیلم است. این تراکم یک جلدی کلاسیک صرفا بر موضوع فیلم متمرکز است. میتری موضوعاتی مانند تصویر فیلم، ریتم، مونتاژ و نماهای متحرک و زمان و مکان درام را مورد بحث قرار می دهد.
این کتاب ابتدا در سال های 1963 ـ 1965 منتشر شد. این شرح و دفاعیه ای است از یک نوع خاص سینما. میتری از تمام ابزارهای روشن فکرانه روزگار خودش، از جمله تئوری روان شناسی و پدیدارشناسی استفاده کرده است تا این نوع سینما را بیش از انواع دیگر، مهم جلوه دهد. میتری یکی از مدرسان نخست تاریخ و تئوری سینما بود و یکی از کسانی که زیبایی شناسی فیلم را به عنوان موضوعی جدی برای مطالعه به رسمیت شناخت. او کتاب دو جلدی اش، زیبایی شناسی، را به عنوان یک گام رو به جلوی روشنگر طراحی کرد که از پیشینیان فاصله بگیرد و اشتباه های آن ها را تصحیح کند. در جلد اول کتاب به ماهیت تمامی انواع فیلم ها می پردازد و در جلد دوم کتاب فرم ها با سینما در تمام سبک و تجلیات آن برخورد می کنند.
او ادعا می کند که کتابش بر سلیقه محض متکی نیست، بلکه به تحلیل علمی از ظرفیت و قابلیت های پرمعنی و منحصر به فرد خود سینما اتکا کرده است. میتری در این کتاب به سینما و آفرینش، مؤلف فیلم، تولید استاندارد و هنرمندان و صنعتگران، تصویر فیلم، تصویر ذهنی، تصویر سینمایی، مونتاژ، ریتم سینمایی، روان شناسی مونتاژ، رنگ و گفتار و صدا در سینما، ادبیات سینما، درام شناسی فیلم، منطق فیلم و… می پردازد. گزیده متن کتاب روان شناسی و زیبایی شناسی سینمای ژان میتری، ابتدا در سال های 1963 ـ 1965 منتشر شد.
این شرح و دفاعیه ای است از یک نوع خاص سینما، یک سینمای مهم که یقیناً تنها نوع در خودش نیست. میتری از تمام ابزارهای روشن فکرانه روزگار خودش، از جمله تئوری روان شناسی و پدیدارشناسی، استفاده کرده است تا این نوع سینما را بیش از انواع دیگر، مهم جلوه دهد: او به این ترتیب ماهیت و جوهری را تعریف می کند که همان احساس «شگفتا گر» است.
لئو چارنی:
کشف مجدد میتری می تواند پارامترهای آموزش فیلم را تغییر دهد، مرزهای بین امر واقعی و رسمی را از بین ببرد و ما را وادار کند که ببینیم چگونه آنها به طور اجتناب ناپذیری با هم ترکیب شده اند.
چارلز مالند:
افرادی مانند متز به جهات مختلفی روی آوردند – نشانه شناسی، ساختارگرایی، مارکسیسم، روان کاوی و غیره.
کتاب روانشناسی و زیبایی شناسی سینما اثری از ژان میتری با ترجمه شاهپور عظیمی است که در انتشارات سوره مهر منتشر شده است. این اثر را می توان یک شرح و دفاعیه دانست از یک نوع سینمای خاص که مد نظر نویسنده است.
ژان میتری، یکی از مهم ترین مدرسان سینما، با استفاده از تمام ابزارهای علمی که در دست دارد و همچنین متکی بر تحلیل علمی از ظرفیت و قابلیت های پرمعنی و منحصر به فرد خود سینما درباره روانشناسی و زیبایی شناسی سینما صحبت کرده است. این کتاب شامل مفاهیمی از سینما و آفرینش است، درباره مؤلف فیلم، تولید استاندارد و هنرمندان و صنعتگران صحبت کرده است. مطالبی درباره تصویر فیلم، تصویر ذهنی، تصویر سینمایی، مونتاژ، ریتم سینمایی، روان شناسی مونتاژ، رنگ و گفتار و صدا در سینما دارد و به بررسی ادبیات سینما، درام شناسی فیلم، منطق فیلم و… می پردازد.
استاندارد تولید در ایالات متحده ً ترتیب هایی که ذکر شد عملا فقط در فرانسه و کشورهای که صنعت سینمای کوچکی دارند، اعتبار دارد. فیلم هرچه می خواهد باشد کارگردان در صنعت سینمای کشور ما همواره این اختیار را دارد که تا اندازه ای خلاقیت شخصی اش را حفظ کند. او همچنان فردی مسئول باقی می ماند و به فیلمنامه نویس فقط به عنوان یک درام پرداز نگاه می کند که آنچه می نویسد قرار است فیلم خودش (یعنی کارگردان) را بنا کند.
این اتفاق در ایالات متحده که سینما در آنجا صنعت سازمان یافته ای است، رخ نمی دهد. امروزه و در شکل معمول برای تولید فیلم، فیلم نامه آماده فیلم برداری را کارگردان از بالقوه به بالفعل درنمی آورد؛ بلکه این کار را متخصصی انجام می دهد که در برابر فیلم نامه مسئولیت دارد. در بسیاری اوقات این وظیفه بر عهده خود فیلم نامه نویس است؛ فرد دیگری در کار نیست. همان طور که در فرانسه یک درام نویس یا دیالوگ پرداز برای سینما می نویسد، اما یک مؤلف به معنای دقیق کلمه خلاقی است که فیلمنامه آماده فیلم برداری فیلمش را می نویسد و هم زمان ساختار دراماتیک آن را تنظیم می کند.
او یک خالق است و در تکنیک های حرفه اش ماهر و خبره، که هیچ علاقه ای به کارگردانی ندارد (یا هنوز دارد این علاقه را در خورد پدید می آورد یا دارد آن را از کف می دهد) پس، که ملاحظات کاری یا معضلات مادی فیلم برایش اهمیت دارد. روشن است که در چنین مواردی کارگردان فیلم نامه ای را (گاهی یک روز قبل از فیلم برداری) تحویل می گیرد که در آن همه چیز تا کوچک ترین جزئیات از پیش تعیین شده و او فقط باید فیلم نامه را به معنای دقیق کلمه تحویل دهد. چنین فردی را نمی توان به عنوان مؤلف پذیرفت.
در چنین موردی، کارگردانی به معنای واقعی اش اجرا می شود، یعنی ً عینا مانند تئاتر درخواستی صورت می گیرد و اجابت هم می شود. فقط مسئله کارگردانی بازیگران می ماند و کنترل گروه تکنسین ها. این کاری است اغلب دشوار و ظریف، اما هیچ ربطی به خلاقیت به معنی واقعی کلمه ندارد؛ شاید شبیه کاری که رهبر ارکستر می کند، یعنی او تفسیر خودش از پارتیتور موسیقی را ارائه می کند. به این ترتیب می شود گفت که در اینجا بویی از خلاقیت به مشام می رسد.
