کتابی که در پیش روست. محصول تلاشی است برای بازنمایی سیر جوهر اندیشه مزدکی در بخشی از پهنه گسترده تاریخ ایران. این اندیشه در زمینه جفت و جوری عوامل و شرایط مختلف عینی و ذهنی عصر ساسانی شکل می گیرد و با از سر گذراندن موجهای سرکوب و بحران و فترت به دوران بعد از اسلام راه می یابد و با به خود گرفتن لفافه های گوناگون، در نهضتهای رهایی بخش خلقهای ایران علیه استیلاگران بیگانه و بهره کشان خودی کمابیش اثر می گذارد و با در آمیختن با اندیشه ها و اعتقادات اسلام پذیرفتگان مخالف با طبقات حاکم، در شکل فرق جورواجور مذهبی مبارز دوام می یابد. به طور کلی عناصری از اندیشه مزدکی در اغلب نهضتهای خلقی بعد از اسلام و فرق مذهبی که لفافههای آرمانی مبارزات اجتماعی سده های میانه بوده اند، قابل تشخیص هستند. موضوع کتاب حاضر پیگیری اندیشه یادشده در شاخه ادامه دار اصلی، یعنی خرمدینی است که در سیر خود جلوه های گوناگونی پیدا کرده است. شاخه عمده دیگر نمودار درام عناصری از این اندیشه در قالب فرقدها و نهضت های اسلامی چون قرمطی…..
